Asistirane reproduktivne tehnologije
Pod pojmom Asistirane reproduktivne tehnologije (ART) podrazumevamo grupu terapijskih postupaka za lečenje neplodnih bračnih parova koji nisu izlečeni jednostavnijim postupcima. Ove procedure lečenja neplodnost daju danas veoma dobre rezultate i predstavljaju metod izbora za oko 40% svih neplodnih bračnih parova. Ovi terapijski postupci često kod pacijenata izazivaju stresna stanja koja se mogu izbeći ili značajno umanjiti ukoliko se prethodno upoznaju sa čitavim postupkom lečenja, prednostima, ali i rizicima, postajući na taj način aktivni učesnici. Želimo da Vas, na Vama prihvatljiv način, upoznamo sa najčešćim terapijskim pristupima kako biste pojedine faze lečenja razumeli i prihvatili u cilju povećanja šanse da do izlečenja dođe.
ASISTIRANE REPRODUKTIVNE TEHNOLOGIJE (ART) su postupci lečenja koji uključuju: Vantelesnu oplodnju (VTO,IVF), Gamet Intrafalopian Transfer (GIFT,Transfer jajne ćelije i spermatozoida u jajovod), Zigot Intrafalopian Transfer (ZIFT, Transfer embriona, zigota u jajovod), Intracitoplasmatic Sperm Injection (icsi, Uvođenje spermatozoida iglom u jajnu ćeliju), Zamrzavanje embriona, ili tkiva jajnika itd.
Šta podrazumevamo pod pojmom Vantelesna oplodnja ?
Jednostavno rečeno vantelesna oplodnja podrazumeva uzimanje jajne ćelije iz tela žene, njenu oplodnju u laboratorijskim uslovima, i vraćanje oplođene jajne ćelije ili embriona u matericu posle nekoliko dana od oplodnje.
Pri ovom postupku jajnici žene bivaju stimulisani hormonima kako bi se dobio veliki broj jajnih ćelija i povećala šansa da, posle vraćanja embriona u materičnu duplju, dođe do razvoja normalne trudnoće. Dobijene jajne ćelije iz jajnika žene se stavljaju u laboratorijsku posudu u kojoj se nalaze posebni mediji, bliski po sastavu tečnosti u jajovodu, gde se jajna ćelija oplodi spermatozoidima koji su prethodno obrađeni u laboratpriji. Laboratorijska posuda koja sadrži jajnu ćeliju i spermatozoide stavlja se u inkubator koji obezbeđuje permanentnu temperaturu identičnu telesnoj, gde dolazi do njenog spajanja sa spermatozoidom i započinjanja ćelijske deobe. Posle 3-5 dana embrion se uvodi u materičnu duplju posebnim kateterima. Ukoliko dođe do implantacije embriona u materičnu sluznicu nastaće trudnoća koja se neće razlikovati od prirodno nastale.
Indikacije za vantelesnu oplodnju
Razlog za uvođenje vantelesne oplodnje u lečenju bračne neplodnosti primarno je bio definitivno oštećen jajovod kome se, najčešće, operativnim putem nije mogla uspostaviti izgubljena funkcija. Laboratorija je imala zadatak da "zameni" jajovod u kome se prirodno dešava oplodnja jajne ćelije. Od tada do danas indikaciona područja su širena i danas se VTO široko primenjuje. Osnovna indikaciona područja za VTO su:
Oštećenja jajovoda
Oštećeni jajovodi, kojima i posle lečenja nije uspostavljena funkcija, su i danas najčešći uzrok primene vantelesne oplodnje u lečenju bračne neplodnosti. Oko 40% svih procedura VTO se sprovodi iz tih razloga.
Sterilitet muškarca
Da bi se obezbedila prirodna oplodnja potreban je veliki broj spermatozoida koji će dospeti do jajne ćelije u jajovodu i imati sposobnost da prodru u njenu unutrašnjost kako bi je oplodili. U slueaju oštećene spermatogeneze to se teško, retko ili nikako ne može desiti pa je metod izbora u lečenju neplodnosti vantelesna oplodnja. Uvođenjem mikromanipulatora u upotrebu napravljen je dramatičan napredak u lečenju neplodnosti kojoj je uzrok "loš kvalitet" sperme. Zahvaljujući toj metodi lečenja moguće je ubrizgati spermatozoid u jajnu ćeliju i na taj nćein postići njenu oplodnju. Ova metoda lečenja koju označavamo kao icsi ( Intracytoplasmatic Sperm Injection -ubrizgavanje spermatozoida u citoplazmu jajne ćelije) danas je praktično razrešila neplodnost muškarca, sem u slučaju postojanja azoospermije.
endometrioza
Ukoliko prethodni terapijski napori nisu doveli do izllečenja neplodnosti kod žena kod kojih postoji endometrioza (vidi tekst o endometriozi) vantelesna oplodnja predstavlja metod izbora u lečenju.
NEPLODNOST IMUNOLOŠKOG POREKLA
Ukoliko postoji imunizacija žene ili muškarca na antigene spermatozoida neplodnost je česta posledica toga stanja. Ako prethodnim terapijskim pristupom ne dođe do željene trudnoće VTO predstavlja metod izbora u llečenju toga uzroka neplodnosti. (vidi neplodnost imunološkog porekla).
NEPLODNOST NEOTKRIVENOG UZROKA
Kod oko 15% neplodnih bračnih parova nismo u mogućnosti da otkrijemo pravi uzrok neplodnosti. Svi testovi koji se sprovode ukazuju na "očuvanu" reproduktivnu funkciju, ali željena trudnoća izostaje. Ukoliko ni nakon 5-6 godina ne dođe do trudnoće takvim bračnim parovima će se savetovati vantelesna oplodnja.
anovulacija
Najveci broj žena koje imaju problema sa ovulacijom zatrudneće jednostavnijim terapijskim postupcima. Kod 20-25% takvih žena trudnoća ne nastaje. U takvim slučajevima pribegavamo vantelesnoj oplodnji. Takvi pacijenti najčešće dobro odgovaraju na lekove za indukciju ovulacije (izazivanje ovulacije) pa su prognoze za izlečenje metodom vantelesne oplodnje dobre.
[/size][size=12]
Prijem 
